Πολιτισμός είναι οτιδήποτε ήδη μας περιβάλλει και οτιδήποτε γίνεται γύρω μας. Αυτό σημαίνει ότι ο πολιτισμός έχει μια στατική ιστορική διάσταση (: οτιδήποτε έχει ήδη γίνει και μας περιβάλλει) και μια δυναμική πορεία στο μέλλον (: οτιδήποτε γίνεται γύρω μας τώρα και τείνει να παγιωθεί στο μέλλον). Στον πολιτισμό δεν παίζει ρόλο, όμως, μόνο ο χρόνος – παίζει και ο τόπος: κάπου έχουν συμβεί, δηλαδή, και κάπου θα συμβούν όλα όσα είναι ήδη και θα είναι στο μέλλον πολιτισμός. Και, επειδή, βεβαίως, τίποτα δεν έχει νόημα έξω από τα ανθρώπινα, πρέπει σε ό,τι αφορά την παραγωγή, τη διάδοση και την εμπέδωση πολιτισμού να συνυπολογίζουμε δίπλα στο χρόνο και στον τόπο και το ότι πρωτίστως δρουν άνθρωποι.
Από το 1925 και δώθε, μέχρι τις ημέρες μας, αλλά και στο μέλλον (άμεσο, ορατό και απώτατο), στο λιμάνι του Πειραιά, αλλά και σε όλη την Ελλάδα (και βεβαίως σε ολόκληρη την οικουμένη) ζει και θα εξακολουθεί να ζει η ολοένα διαμορφούμενη υλική αποτύπωση της ιδέας που είχε εκείνη η μικρή ομάδα ανθρώπων / οραματιστών που ίδρυσαν τον Ολυμπιακό Σύνδεσμο Φιλάθλων Πειραιώς στην ταβέρνα του Μοίρα. Η αρχική ιδέα ήταν να συσταθεί ένα αθλητικό σωματείο που θα διευκόλυνε την αθλούμενη νεολαία του αστικού –και δη του ανερχόμενου μεσοαστικού– Πειραιά να βρει φορέα να εκφράσει την αγάπη της για αυτό που διεθνώς καλείται σπορ, και δη φούτμπωλ, ήτοι ποδόσφαιρο – η αποθέωση του ομαδικού αθλητισμού. Η ουσία της ιδέας παρέμεινε, ο δε σκληρός πυρήνας της δεν αλλοιώθηκε καθόλου. Η υλική της αποτύπωση, ωστόσο, υπερέβη (και μάλιστα υπερέβη πέρα από κάθε λογικώς νοητό όριο) την αρχική σύλληψη. Η κουλτούρα της θάλασσας και του λιμανιού, το θερμό αγκάλιασμα της ιδέας και από τα παιδιά των λαϊκών τάξεων, ιδίως δε της εργατικής, αλλά και η σύνδεσή της με το νεόφερτο τότε ακόμα στον Πειραιά προσφυγικό στοιχείο, που είχε ξεριζωθεί μεν από τις πατρογονικές εστίες του, αλλά κουβάλησε ολοζώντανα τα ήθη του στον νέο τόπο κατοικίας του, αποτέλεσαν βασικούς παράγοντες, ώστε να θεμελιωθεί και να αντρειέψει ένα πολιτιστικό μόρφωμα αναγνωρίσιμο και έξω από τον «στενό» Πειραιά: ο μέγας Ολυμπιακός Σύνδεσμος Φιλάθλων Πειραιώς, δηλονότι… ο Ολυμπιακός της Ελλάδας και της οικουμένης ολόκληρης. Ακριβώς δε της οικουμένης ολόκληρης, διότι η πανάρχαια φυσική έξοδος των πάσης φύσεως ιδεών, το λιμάνι, αναδείχθηκε στην περίπτωση του Πειραιά γενναία και καρπερή μήτρα πολιτισμού σε όλα τα επίπεδα.
Το ποδόσφαιρο είναι, ασφαλώς και άνευ ετέρου, από μόνο του πολιτισμός, ακριβώς διότι ο αθλητισμός είναι εν γένει, και δη από καταβολής κόσμου, πολιτισμός. Δεν χρειάζεται ούτε τον Αντόνιο Γκράμσι, φερ’ ειπείν, να επιστρατεύσουμε εδώ ούτε τον Γκεόργκυ Λούκατς, προκειμένου να υποστηρίξουμε τη θέση αυτή. Τόσο πολύ, μάλιστα, ανταποκρίνεται στην αλήθεια, ώστε συνιστά πρόταση καθολικής ισχύος. Το ποδόσφαιρο, όμως, που «παίζει» η κάθε ομάδα, αποτελεί ιδιαίτερο πολιτισμό τόσο ως προς το βαθμό της ποιότητας του προσφερόμενου πολιτιστικού αγαθού όσο και ως προς τις πάσης φύσεως προσηλώσεις που καλλιεργεί εν σχέσει προς αυτό η στενή ή η πλατιά κερκίδα που νομιμοποιεί εν τέλει τη συνέχιση της παραγωγής του συγκεκριμένου αγαθού. Στην πραγματικότητα εδώ έχουμε να κάνουμε με μια διπλή διάδραση που λειτουργεί στο διηνεκές: αφενός με την επιρροή που ασκούν οι αγωνιζόμενοι στους οπαδούς και αφετέρου με την επιρροή που ασκούν οι οπαδοί –ως κοινωνικό μόρφωμα ή και ως αντικατοπτρισμός της ίδιας της κοινωνίας καθαυτήν– στους αγωνιζόμενους. Και μιας και μιλάμε για τον Ολυμπιακό Σύνδεσμο Φιλάθλων Πειραιώς, θεωρούμε ότι εννοείται πως καθεμιά από τις τέσσερις αυτές σημαδιακές λέξεις συνιστά ιδιαίτερο διαφοροποιητικό στοιχείο της ομάδας μας από τις άλλες ποδοσφαιρικές ομάδες. Είμαστε ολυμπιακοί. Είμαστε συνδεδεμένοι τόσο με την ομάδα όσο και μεταξύ μας έτσι, ώστε ο καθένας μας να είναι η ομάδα – η ομάδα, που, βέβαια, είμαστε όλοι μας. Είμαστε φίλαθλοι. Και είμαστε φίλαθλοι από όλη την Ελλάδα και από ολόκληρο τον κόσμο, που συνδέονται με την ομάδα του Ολυμπιακού που έχει έδρα της τον Πειραιά. Η διαλεκτική σχέση των τεσσάρων στοιχείων του ονόματός μας στοιχειώνει την ουσία μας: μας καθορίζει τόσο ως προς εμάς τους ίδιους, αλλά και ως προς τον κόσμο, όσο και ως προς τους αντιπάλους μας.
Κι επειδή καθένας που μετέχει στο λεγόμενο πολιτιστικό γίγνεσθαι μεταφέρει στην όλη διαδικασία πολιτιστικής παραγωγής αυτό που πραγματικά είναι ο ίδιος, για να το καταστήσει γνωστό και προσιτό σε όλους τους άλλους συμμετέχοντες, συνέβη και εξακολουθεί να συμβαίνει αυτό το θαύμα που βιώνουμε όλοι όσοι έχουμε ταχθεί υπέρ του Ολυμπιακού Συνδέσμου Φιλάθλων Πειραιώς: να διαμορφώνουμε τον χαρακτήρα του και να διαμορφωνόμαστε από τον χαρακτήρα του· να ορίζουμε την ιστορία του και να μας ορίζει η ιστορία του· να πλουτίζουμε τον πολιτισμό του και να πλουτίζουμε με τον πολιτισμό του – με μια κουβέντα να είμαστε ο πολιτισμός του.
Έτσι δεν υπάρχει πλέον μέρα στη ζωή όλων όσοι συνδεόμαστε άρρηκτα με το φίλαθλο πνεύμα του πειραϊκού σωματείου, που να μη ζούμε με όλη την ικμάδα του κυττάρου μας και σε όλο το βάθος του είναι μας το ήθος του Ολυμπιακού… το ήθος εκείνο, παναπεί, που όλοι εμείς καθημερινώς συμπλάθουμε και συνδιαμορφώνουμε – επηρεάζουμε και επηρεαζόμαστε, δίνουμε και λαμβάνουμε, χαρίζουμε ζωή και παίρνουμε ως δώρο ζωή: τη ζωή του Ολυμπιακού… ένα όντως δώρημα τέλειον. Κι αυτό είναι, νομίζω, ο μέγας Θρύλος μας: ο ολυμπιακός πολιτισμός μας… ο ολυμπιακός τρόπος της ζωής μας.
7 σχόλια:
Κύριε Κεντρωτή, τα λέτε για άλλη μια φορά υπέροχα, όπως μόνο εσείς μπορείτε να τα εκφράσετε. Σας ευχαριστούμε που μεταφράζεται τόσο τέλεια τη μοναδική μας σχέση με τον Θρύλο μας σε λέξεις και προτάσεις. Κανείς δε θα μπορούσε να το κάνει καλύτερα από εσάς.
Το άρθρο σας αυτό είναι σήμερα πολύ επίκαιρο μετά τις χθεσινές αθλιότητες που συνέβησαν στο ναό μας στο ματς της εθνικής εναντίον της Τουρκίας.
Δεν ξέρω αν θα πρέπει να συνεχίσει ο Ολυμπιακός να επιτρέπει να διεξάγονται αγώνες της εθνικής στο Καραϊσκάκη. Και εξηγούμαι. Αυτή τη μοναδική σχέση των οπαδών με την ομάδα την έχουν στον πλανήτη όλο μόνο οι Ολυμπιακοί. Αυτοί είναι που αγαπούν την ομάδα τους είτε κερδίζει, είτε χάνει. Είμαστε οι μόνοι που θα στείλουμε 5.000 στο Ντόνετσκ να συμπαρασταθούν στην ομάδα. 10.000 στο Ντέλε Άλπι και 7.000 στο Μονακό. Ο Ολυμπιακός είναι η μόνη ομάδα που θα έχει 30.000 οπαδούς της εναντίον της Κέρκυρας ή της Προοδευτικής.
Και δεν είναι μόνο η ποσότητα. Αυτό που έχει ιδιαίτερη αξία είναι η ποιότητα. Μόνο εμείς μπορούμε να χειροκροτήσουμε τον αντίπαλο για τη νίκη του. Άπειρα είναι τα παραδείγματα. Μέχρι και ο Νίνης χειροκροτήθηκε στο Καραϊσκάκη.
Που θέλω να καταλήξω; Αυτά που έγιναν εχθές σίγουρα δεν έγιναν από οπαδούς του Ολυμπιακού. Οι οπαδοί του Ολυμπιακού ήταν αυτοί που χειροκροτούσαν στο τέλος την ανώτερη εθνική Τουρκίας. Οι άλλοι πλακώνονταν μεταξύ τους, όπως κάνουν άλλωστε και στα ματς των ομάδων τους.
Και τελειώνω: Αξίζουν αυτοί οι "απολίτιστοι" να λυμαίνονται το γήπεδό μας με την άξεστη συμπεριφορά τους; (Εκτός από τις υλικές ζημιές που προκάλεσαν εχθές). Αντί να δανειστούν λίγη από την κουλτούρα μας και την αύρα του ηρωικού μας γηπέδου, έρχονται και επιδεικνύουν τη βαρβαρότητά τους.
Νομίζω ότι κάτι πρέπει να γίνει. Δε θα είμαστε πάντα τα θύματα σε όλα τα επίπεδα. Γιατί υπάρχει το ΟΑΚΑ;
Δε λέω να μη βοηθήσει ο Ολυμπιακός την εθνική. Πάντα το έκανε και πρέπει να συνεχίσει να το κάνει. Αλλά υπάρχουν και όρια.
Σεβασμός στις θρυλικές αξίες, στα ερυθρόλευκα ιδανικά. Πάτε αλλού να κάνετε τους άγριους. "Πας μη Ολυμπιακός βάρβαρος"
Υ.Γ. Ίσως ακούγομαι λίγο ακραίος και παράλογος, αλλά αν το εξετάσουμε σε βάθος το ζήτημα θα δούμε ότι έχω κάποιο δίκιο.
Μπαρμπής στη θέση του Μπαρμπή; Γιατί, ρε σύντροφε;
@ Βαγγέλης: Ωραία τα λες, Βαγγέλη. Εγώ, πάντως, δεν είμαι Εθνική Ελλάδος. Είμαι μόνο Ολυμπιακός. Δεν μπορείς να αγαπάς δύο ομάδες. Δηλαδή, εγώ δεν μπορώ να αγαπώ δύο ομάδες. Χρόνια πολλά για τη γιορτή σου.
@ anonymous: Ποιός είναι Μπαρμπής στη θέση του Μπαρμπή, ρε ανώνυμε σύντροφε;! Πας να μας δουλέψεις, όποιος κι αν είσαι;! Άμα θες, πάντως, να δεις τί και ποιός είμαι, αγόρασε το βιβλίο "Θρησκευόμενοι Κόκκινοι Επιστήμονες" και διάβασε τον Πρόλογο, που υπογράφω μαζί με άλλους Γαύρους. Έχεις ακουστά για κάποιον Γόδα; Ποιός τόνε χέζει / γαμεί το μπαρμπί και τις μπαρπίδες όλες;!... Συμπάθιο για τα "παλιόλογα" - δεν τα (πολυ)συνηθίζω...
Σας καταλαβαίνω απόλυτα, κ. Κεντρωτή. Ούτε κι εγώ είμαι εθνική Ελλάδος. Είμαι Ολυμπιακός και μόνο Ολυμπιακός και πολύ περήφανος γι' αυτό. Οτιδήποτε άλλο είναι συμβιβασμός. Τα άλλα είναι για τα βαζελάκια.
Τα θυμάμαι τα βαζελάκια, λοιπόν, στη δεκαετία του '80. "Είμαι Παναθ...ς στο ποδόσφαιρο και Άρης στο μπάσκετ" λέγανε. Αυτοί είναι οι κακομοίρηδες! Κι εγώ πήγαινα με τους φίλους μου στο Παπαστράτειο και βλέπαμε Καμπούρη, Μανιάτη, Σαμπάνη, Άγγελο Χριστοδούλου και Τζορτζ Παπαδάκο. Γιατί ο Ολυμπιακός δεν είναι Ολυμπιακός μόνο στις χαρές και τα μεγαλεία. Είναι Ολυμπιακός πάντα και ειδικά στα δύσκολα. Γιατί ο Ολυμπιακός δεν είναι οι παίκτες του, ούτε τα αναρίθμητα τρόπαιά του, ούτε το Καραϊσκάκη, ούτε ο πρόεδρος και ο προπονητής. Είναι η φανέλα, είναι το έμβλημα του δαφνοστεφανομένου, είναι η τρέλα και η πόρωση, είναι η ηδονή που δυστυχώς τα λαγουδάκια δε θα χαρούν ποτέ.
Αυτοί οι δυστυχείς πρέπει πρώτα να πάρουν κάποια (σπάνια) κούπα και μετά πάνε να στηρίξουν την ομάδα τους. Ο Ολυμπιακός θα ακολουθήσει την ομάδα παντού και πάντα και δε θα πετάξει γιαούρτια (όπως τα πελατάκια κάνουν κάθε τρεις και λίγο) σε αυτούς που πριν μια εβδομάδα εξυμνούσε. Γιατί ο Ολυμπιακός έχει μπέσα και λεβεντιά.
Πάρτε το χαμπάρι, λαγουδάκια: κι αν ακόμα εμείς πέσουμε στη Γ' Εθνική και εσείς πάρετε 50 πρωταθλήματα στη σειρά, Ολυμπιακός δε θα γίνετε ποτέ και αυτό το ξέρετε, και αυτό σας τρώει και σας σφάζει. Και αν σε αυτό το υποθετικό σενάριο σας βρούμε μπροστά μας σε κάποιο ματς κυπέλλου πάλι θα τρέμει το φυλλοκάρδι σας.
Ευχαριστώ για τις ευχές σας κ. Κεντρωτή.
Και κάτι άλλο κ. Κεντρωτή. Που να ξέρουν αυτοί τον Γόδα; Την εποχή εκείνη έπαιζαν φιλικά με τους ναζί. Σιγά μην ασχοληθούν. Πέστε τους άλλα ονόματα. Ασλανίδης, ας πούμε. Σίγουρα θα γνωρίζουν περισσότερα. Γι'αυτό σας λέω, λαγοί. Μην ελπίζετε. Ολυμπιακός δε γίνεσαι. Γεννιέσαι.
Εγώ ο ατομιστής και ορθολογιστής, που δεν μπορώ να ενταχθώ και να ταυτιστώ με καμία μάζα, εξαντλώ στον Ολυμπιακό όλον τον ανορθολογισμό και την ανάγκη για ένταξη κάπου. Να ΄'ναι καλά ο Πειραιάς κι ο Ολυμπιακός κι ο αέρας που ανασαίνουμε εδώ κάτω στο λιμάνι.
@ Βαγγέλης & ΤΟΥΚΙΘΕΜΠΛΟΜ: Συμφωνώ σε όλα. Αλλά καμμιά φορά καλό είναι να πέφτει και κανάς ... κορνές. Ανάβουν τα αίματα, και έτσι δεν ξεχνιόμαστε: είμαστε σε εγρήγορση. Χαιρετισμούς από την Κέρκυρα. Νά 'στε καλά.
Δημοσίευση σχολίου